درود ! یکی از مسائلی که این مدت من رو به خودش درگیر کرده موضوع جبر و اختیار هست ... گفتم سریع تر بنویسمش تا از یادم نرفته !
به این فکر می کردم که آیا واقعن ما در زندگی اختیار داریم ؟ خیلی اوقات از دید یه برنامه نویس به سیستم خلقت نگاه می کنم ! البته نه اینکه من برنامه نویس باشم - ولی دیدش جالبه !
به اینکه فرضن میشه دائم و دائم تر برنامه هایی نوشت که نسبت به برنامه های قبل از خودشون از هوشمندی بالاتری برخوردار باشند ...
اصلن اساس ایجاد علمی به نام هوش مصنوعی در همین خلاصه میشه ... در برنامه های ساده ما از برنامه می خواهیم که در مواجهه با یک سری شرایط خاص اقدامات خاصی رو انجام بده ! کم کم که هوشمندش می کنیم شرایط خاص رو بهش میشناسونیم و یک سری آپشن در اختیارش قرار میدیم به همراه یک سری قوانین ... و ازش می خواهیم زمانی که با شرایط خاصی مواجه شد با بررسی قوانین و آپشن هایی که در اختیار داره بهترین تصمیم رو اتخاذ بکنه ...
و این موضوع دائم در حال پیشرفته - کم کم ما داریم به سمتی میریم که چیزی که از کامپیوتر می خواهیم به حداقل برسه یعنی ما دقیقن بهش نمیگیم ازش چی می خواهیم ... منتها داریم دامنه اطلاعات - قوانین - شروط و ... ای که برای رسیدن به هدفی خاص باید در اختیارش قرار بدیم رو افزایش میدیم ... یعنی سعی می کنیم هرچیزی که بهش احتیاج داره برای تحلیل کردن رو بهش بدیم ... و ازش بخواهیم خودش تصمیم بگیره
اما سوال اینه که ... آیا واقعن کامپیوتر داره خودش تصمیم می گیره ؟ من موضوع رو آوردم توی کامپیوتر تا در ابتدا بتونم به صورت ساده تر مفاهیمی که توی ذهنم هست رو بیان کنم و بعد برسیم به اصل موضوع
چیزی که هست اینکه تمام عملیاتی که یک کامپیوتر انجام میده در نهایت ختم میشه به یک سری قوانین ریاضی و اعداد 0 و 1 ...
یعنی در اوج هوشمندی اگر بخواهیم میتونیم برنامه ای بسازیم که تشخیص بده یک کامپیوتر با توجه به اطلاعات و اختیاراتی که در اختیارش هست ( حالا هرچقدر کم یا زیاد ) زمانی که با مسئله X مواجه میشه چه تصمیمی می گیره ! اگر یه برنامه ساده باشه خودمون هم میتونیم محاسبه اش کنیم ... اگر برنامه سنگین باشه ممکنه ما به سادگی قادر نباشیم محاسبه اش کنیم - فرضن بازی شطرنج ! منتها میتونیم برنامه دیگه ای بسازیم که این رو برامون محاسبه بکنه
قصدم اینه که این موضوع رو راجع بهش صحبت بکنم که به هر حال میشه نتیجه رو محاسبه کرد ! به صورت کاملن دقیق ...
خوب این موضوع رو یه مقدار بازش کنیم و بریم سراغ خودمون ! ما دقیقی چی هستیم ؟ موجودات هوشمندی که فکر می کنند اختیار دارند ! نمیدونم درست فکر می کنیم یا نه منتها میشه بردش زیر سوال !
فرض کنید دارید توی خیابون با ماشین حرکت می کنید و یه مرتبه یه ماشین که از خیابون دیگری دور میدون داره وارد مسیر شما میشه بدون اینکه متوجه باشه میزنه بهتون ! ( خدا نکنه البته )
پیاده میشید و متوجه میشید طرف مسافرکش بوده ... و زمانی که مسافرش داشته کرایه مسیر رو بهش پرداخت می کرده دقیقن با زمانی که شما نزدیکش بودید مطابقت زمانی پیدا کرده و ایشون هم حواسش پرت شده و با شما تصادف کرده
شاید با خودمون بگیم این آقا اختیار داشته و میتونسته در اون زمان حواسش رو جمع رانندگی بکنه ! اما آیا واقعن همینطوره ؟
توی مبحث ژنتیک شاید بدونید که اطلاعات بسیاری درون ژنوم ( یا دقیق تر بگیم DNA ) موجودات وجود داره که خصوصیات اون فرد رو در نهایت تشکیل میدن
سوال من اینه که آیا با توجه به خصوصیات اون افراد و شما - اتفاق دیگری هم میتونسته رخ بده ؟ یعنی اینکه اون فرد مسافر دقیقن در همون لحظه ( بنا به خصوصیاتیش که خودش هم از اونها بی خبره ) تصمیم میگیره کرایه بده و اون راننده هم دقیقن در همون لحظه توی اون شرایط که قرار می گیره تصمیم می گیره حواسش رو متمرکز گرفتن کرایه بکنه
اینکه اونها دقیقن در لحظه عبور شما در اون محل قرار داشتن هم با کمی تفکر میشه به همین خصوصیاتشون و شرایط دنیایی که در اون قرار داریم و ... مرتبط کرد ! یعنی اون مسافر بر حسب خصوصیات درونیش در لحظه ای خاص تصمیم گرفته که به جایی خاص بره و اون راننده هم در همون لحظه برای سوار کردنش در اون نقطه حضور داشته که اون هم بر می گرده به خصوصیات راننده ... و بعد هم ادامه داستان طی شده و به این اتفاق منجر شده
و خلاصه اینکه شما هم طبق خصوصیاتی که دارید در اون لحظه اونجا هستید و افکارتون طوری کار می کنند که کاملن حواستون جمع رانندگی نیست و تصادف می کنید
شاید بررسی این موضوع خیلی پیچیده و سنگین باشه ... اما من حس می کنم اگر ما مجهز به سیستمی بودیم که میتونست تمام اطلاعات هستی رو در خودش جای بده و تحلیل بکنه ... دقیقن میتونست محاسبه بکنه که شما در این لحظه با هم تصادف خواهید کرد ...
گرچه این اطلاعات رو حتا نمیشه مقدارش رو محاسبه کرد ... اما به هر حال اگر اینطور فرض کنیم که چنین سیستمی در اختیارمون بود شاید به راحتی به کمک قوانین جهان میتونستیم همه چیز رو پیش بینی کنیم
توی آیات قرآن هم زیاد داریم که در کتاب خدا همه چیز ثبت شده با تمام جزئیاتش ! من خیلی به این فکر می کردم که اون کتاب چطور میتونه همه چیز رو در خودش داشته باشه و اگر چنین هست و همه چیز داخلش ثبت شده - حتا اینکه اگر برگی از درختی سقوط می کنه چند تا چرخ میزنه تا به زمین برسه ... پس اختیار ما چی میشه ؟
و بعد گفتم شاید دقیقن مشابه همون صفر ها و یک هایی هستیم که در کامپیوتر وجود دارند و به تنهایی فقط معنی درست و غلط میدن اما زمانی که به صورت گیگابایتی در کنار هم قرار می گیرن میتونن حتا چیزی شبیه به اختیار رو در سیستم شبیه سازی بکنند
اما شاید واقعن اختیار اونطوری که دیده میشه در کار نباشه - و در اصل اون خصوصیات تعریف شده و قوانین و آپشن ها هستند که به این صورت استفاده میشن فقط !
حتا اگر فرض کنیم آپشن ها و قوانینی که در اختیارمون هست هم به بی نهایت میل می کنند - شاید باز هم اینکه ما کاملن مختار هستیم یا نه احتیاج به تفکر داشته باشه
شاید کتاب خدا که در آیات بهش اشاره میشه چیزی جز قوانین دنیا نباشه که خوب این قوانین رو مشخصن فقط خدا میتونه درک بکنه ... اما اگر قانون رو در اختیار داشته باشیم میتونیم متوجه بشیم چه شرایطی به وجود میاد و اون شرایط ما رو به چه نتیجه ای خواهند رسوند
برای خود من خیلی جالبه ... اینکه ما حس می کنیم اختیار داریم - اینکه من همین الان دارم به این فکر می کنم که میتونم دیگه ننویسم ! و این کار رو نمی کنم و می نویسم ! این هم شاید چیزی باشه که در وجود من تعریف شده
اما باز هم در کنارش نظریه ای داریم به نام جهان های موازی - که قبلن هم در مودش گفتم ... در همین لحظه ساسان دیگری در جهانی دقیقن مشابه این جهان وجود داره ... که تصمیم می گیره دیگه ننویسه و این کار رو انجام میده ! و از این جا به بعد زندگیش با زندگی من متفاوت میشه
اما احتمالن اون هم جز قوانینی هست که تعریف شدند ! یعنی شاید فرق من و اون ساسان فقط استفاده از 2 آپشن Continue یا Quit باشه که خوب بر میگرده به قوانینی که باعث شدن من الان اینجا باشم و دنیای اطرافم این شکلی باشه
و شاید چیز خیلی خاصی نباشه !
در هر صورت من هنوز به هیچ نتیجه ای در این مورد نرسیدم ! فقط خواستم از این زاویه هم به داستان نگاه بکنم ... دعا کردن ... کمک کردن ... تغییراتی که به وسیله دعا در دنیا میدیم و ... هم شاید خیلی ساده قابل تعریف و پیش بینی باشند و جزئی از خصوصیات ما باشند
اگر اینطور به موضوع نگاه بکنیم شاید تمام قوانینی که برای زندگی کردن در کنار هم ایجاد کردیم تغییر بکنند ! شاید هیچکس به خاطر عمل خوبش تشویق و هیچکس به خاطر عمل زشتش مجازات نشه ... چون چیزی غیر از این نمیتونسته رخ بده !
این موضوع در عین حالی که بسیار پیچیده هست بیانش خیلی سخت نیست ... به همین دلیل شاید چیزی باشه هنوز که بیانش کار من نباشه ! و من اون رو در افکارم لحاظ نکردم و شاید این نتیجه گیری خیلی سطحی باشه
من نمیدونم ! فقط یه بار دیگه ذهنم خودم و دنیای اطرافم رو برد زیر سوال
شما هم بهش فکر کنید و اگر چیزی به ذهنتون رسید خوشحال میشم با من هم در میون بذارید تا در موردش صحبت کنیم
شاید فکر کنید خوندن این متن میتونه در روند افکارتون و دیدتون به برخی مسائل برای لحظه ای تغییر ایجاد بکنه - اما اگر بهتر به همین متن فکر کنید شاید باز به این نتیجه برسید که اون تغییری هم که احساس می کنید تغییره واقعن تغییر نیست و جزئی از روند ادامه کارتون بوده با توجه به ویژگی های درونیتون و اینکه در این لحظه به این شرایط خاص رسیدید !
بهتره بقیه اش رو بذاریم برای خلوت خودمون ! اما در هر صورت خدا پشت و پناهتون ... همین چیزاشه که باعث شده به راحتی بهش بگم خدا ...
همینکه به این قشنگی مختار و جبار رو با هم درگیر کرده و الان هم داره صحبت ما رو در موردشون مشاهده می کنه ...
شاید جمله خیلی احمقانه ای باشه اما گاهی دوست دارم بدونم الان خدا به چی داره فکر می کنه !
و بعدش با خودم میگم اصلن نباید چیزی به نام فکر کردن رو به خدا نسبت داد چون فکر کردن نواقص زیادی داره و خدا بی نقصه و ...
و کم کم باز بحث جدیدی باز میشه که ...
از عوارض سربازیه جدی نگیرید !
شما رو به خدای بزرگ می سپارم !
